2008-04-25

Даяаршил хэрэгтэй юу?

Саяханы нэг хичээл дээр төгрөгийг Монголд үйлдвэрлэх хэрэгтэй гэсэн санаанаас даяаршил, түүний давуу болон дутагдалтай талууд гээд ер нь даяаршил хэрэгтэй эсэх талаар ангиараа маргах нь тэр. Миний бодлоор төгрөгийг Монголд хэвлэхийн тулд өндөр технологиийг өндөр үнээр оруулж ирэх хэрэгтэй болно гэтэл жил хэдэн төгрөг шинээр хэвлэдэг бол? Ингэж бодохоор дээрх санаа нь үр ашиг муутай бараг үргүй зардал мэт санагдах учир өөрийн үзлийг хамгаалж маргаж эхэлнэ биз дээ. Тэгж байхаар тэр өндөр технологи нэвтэрчихсэн газар нь нарийн гэрээний дор хэвлүүлж байвал зардал мөнгө нь хямд. МХХТГ-ын дарга Сайханбилэг МТҮПаркийн хурлын танхимд явуулсан илтгэлдээ "монголчууд өөрийн гэсэн хиймэл дагуултай болно" гэсэн юм ярьж байсан нь дээрхийн адил шалтгаанаар нэг л буухгүй байгаам. Эхлээд нэг хиймэл дагуул худалдаж аваах эсвэл бүтээлгээд хөөргөчихөж болно, гэтэл тэрний системийг арчлаад аваад явчих чадвартай хүн энд хэд билээ, бас ямар нэг гэмтэл гарвал яах уу? Тэгж байхаар бас л нарийн гэрээний дагуу өөр нэг газрын хиймэл дагуул түрээслээд ашигласан нь дээр мэт. Ингэхэд бид бүгдийг өөрсдөө хийх хэрэг байдаг юм болов уу?

Үндэсний аюулгүй байдал энэ тэр гэх юм бол бүгдийг дотооддоо хийх нь зөв юм шиг. Гурилыг, шатахууныг гэх мэт стратегийн өндөр ач холбогдолтой бүтээгдэхүүнүүдийг бид өөрсдөө үйлдвэрлэх нь зөв. Гэвч бид бүгдийг чанартай хийж чадах уу? Даяаршиж буй дэлхийд бид зөвхөн хөршүүдтэйгээ харилцах, өрсөлдөх биш дэлхийн улс гүрэн бүртэй, бүр хүн бүртэй өрсөлдөж байгаа энэ үед хурд, чадвар, мэдлэг л илүү чухалд тооцогдох болсон. Гэтэл бид бүх зүйлийг сураад бүх зүйлээр өрсөлдөж амжих уу? Миний бодлоор үгүй. Үүнийхээ оронд бид нийлээд сайн ярилцаж, бодох хэрэгтэй. Юугаараа бусадтай өрсөлдөж, юугаараа хамтран ажиллах вэ гэдгийг. Энэтхэгчүүд ч мөн адил асуудалтай байгаа талаар Огоо бичиж байсан. Даяаршлын нэг зүйл бидэнд давуу бас дутагдалтай талуудыг авчирч байгаа энэ нь хэн юу хийж байгаа нь чухал биш харин шаардлагыг хангаж, чанартай, хурдтай хийх чухал. Манайх шиг жижиг орнуудыг хоолтой бас хоолгүй болгож буй нэг зүйл. Гэхдээ бидэнд боломж байна. Бид хэрэгтэй эсвэл хэрэггүй эсэх талаар ярих ямар ч үр ашиггүй, даяаршил бол зайлшгүй зүйл өөрөөр хэлбэл хаашаа ч зайлж чадахгүй. Хэрхэн зохицож амьдрах вэ гэдэг л асуудал. Энэ талаар Огоо маань Даяаршил дайсан уу нөхөр үү?Энэ бол маш том сэдвийн өчүүхэн хэсэг. Таны бодол?

No comments: