Хэнтийн өндөр ууланд ...

Хэнтий өндөр ууланд ч юу байхав дээ Хангайтын зүүн тийш нэг ууланд гарсан юм. Гарчигаа юу гэж тавих талаар жаал бодсоны эцэст ингэж нэрийдлээ. Манайх Махайн Толгой гэдэг газар зусдаг ба зуслангаас орохын өмнөхөн ууланд гардаг уламжлалыг ноднингоос тогтооноод байгаа билээ. Энэ жил 8-р сарын 26-ны бямба гарагт Ундраа хүүхдийн зуслангийн цаахна байдаг нэгэн ууланд гарлаа.

Ноднин гэрийнхний шахалтаар дуртай дургүй явж байсан бол энэ жил өөрөө уриалан байж шахуу маш дуртай явлаа. Учир нь ноднин явахдаа самар олигтой түүж чадаагүй ч хад, үхрийн нүд, нэрс, бөөрөлзгөнө, аньс түүж идэж, их сонирхолтой явснаас гадна ууланд зугаалахын сайхныг олж мэдсэн юм. Ноднин жил хоёр хэсэг хуваагдаж явахад манай хэсэг бүх уут шуудайг авсан байсан тул нөгөө талынхан маань их хэмжээний самартай тааралдсан ч авсангүй, харин миний хэсэг хэд хэдэн шуудайтай боловч самар олигтой унагаж чадалгүй бараг хоосон буцав. Дээрээс нь нэг удаа мод руу авирах гэж оролдсон боловч хүнд жинтэй учраас их асууладтай тулгарсан болохоор ахиж авирах гэсэнгүй. Хоосон ч олон сайхан жимс идэж, сайхан зугаалсан тул их л сэтгэл хангалуун байсан нь энэ жил ингэж өдөөсөн байх.

Энэ жил ноднингийнхоос яльгүй өөр бүрэлдэхүүнтэй явлаа. Би хотод хоносон тул өглөөгүүр зуслан явах замд цагдаа тааралдаж зугтсан, дугуй хагарснаас бусдаар амжилттай явж зуслан хүрлээ. Машинаар явсаар уулын бэлд очоод цааш явганаар зүтгэлээ. Дөнгөж ой руу ормогц хугарч унасан, үндэстэйгээ булгарсан мод маш ихээр тааралдаж байсан нь их сонин. Зарим нь бүр саяхан унасан бололтой самар нь бараг болсон байх юм. Яагаад унасан байж болох уу? Аньс түүж идсээр уул өөд өгсөж, самрын мод хайсаар. Үнэндээ миний хараа хальт муугаас гадна нүдний шилэнд дасал болсон тул модны орой дээр байгаа самрыг шилгүйгээр үнэхээр харахгүй байсан. Жаал амсхийж цайлсны дараа жинхэнэ самар түүх ажилдаа ханцуй шамлан орлоо. Хэсэг явсны эцэст нэг муна олж амьдрал цэцэглэв. Ээж холын хараа арай дээр учир самар харж, харин дүү бид хоёр ээлжлэн мунаар тоншиж дараагаас тоншоогүй нь бага дүүгийн хамт унасан боргоцойнуудыг түүсээр нэг 50-ийн шуудай дүүрэнг түүлээ. Харихын алдад бидний адил хоёр сонирхогч тааралдаж бидний муныг үе залгуулан авч нүдлээ. Зуслангийн байшиндаа ирээд зурагт үзэж байтал самрыг зохисгүй түүхийн эсрэг хэрэмний тоглосон хөөрхөн реклам үзээд их л хөөрхөн санагдаж, ихийг бодогдууллаа.

Байгаль эх минь ямар баян юм бэ. Хэдий баян ч бид зөв, зохистой ашиг шимийг нь хүртэхгүй бол болохгүй. Учир нь самрыг түүхий байхад нь түүх гэж модонд авирна, модыг том мунаар балбасаар шархлуулна, мөчир салаануудыг нь хугачина. Энэ архаг самарчдыг яаая даа байз. Бидний цөөхөн монголчууд хэзээ байгалаа хамгаалах ухаан сууж, илүү ухамсартай болох юм бол доо хөөрхий.