Стандарт гэдэг зүйл маань эд юмсад тавигдах хамгийн доод шаардлагыг тодорхойлдог. Өөрөөр хэлбэл тэрхүү доод шаардлагыг хангасан л бол бүр илүү сайн байж болно гэсэн үг. Ийм маягаар альваа зүйлийн чанарыг дээшлүүлдэг байх юм. Гэтэл нээлттэй стандарт гэдэг маань юу билээ? Би өөрөө анх ойлгохдоо стандарт гэдэг маань хэнд ч нээлттэй байдаг тийм ч болохоор хэн ч авч ашиглах боломжтой тэгээд нээлттэй гэж тодотгох ямар шаардлага байгааг ойлгохгүй байлаа.
Өмнө хэлж байсанчлан дийлэнх стандартууд нээлттэй байдаг боловч түүнд ашиглагдаж буй зарим санаанууд өмнө нь патентаар хамгаалагдсан байх боломжтой байдаг юм байна. Ийм стандартдууд байдаг юм байна лээ. Харин патент маань зөвхөн шинэ санаанд олгодог тул стандарт гаргасны дараа патентыг хөөн авна гэсэн ойлголт байдаггүй бололтой. Ямар нэг патентлагдсан санааг хэрэгжүүлээгүй стандартыг "нээлттэй" гэж тодорхойлно, өөрөөр хэлбэл хэн ч ямар нэг зүйлээс айх, төлбөр төлөлгүйгээр ашиглаад хэрэгжүүлээд байх боломжтой.
Сүүлийн жилүүдэд улс орнуудад "нээлттэй эх" гэхээсээ илүү "нээлттэй стандарт" гэдэг зүйлийг сонирхох болоод байна. Юуны учир? Өнөөдөр олон газар "хаалттай" өгөгдлийн формат ашигласнаас болж тухайн компаний бүтээгдэхүүнд түгжигдэх, мэдээллийг цаашид ашиглах боломжгүй болгож үхүүлэх гэх мэт маш олон хортой үр дагаварууд гарсаар байна. Үүний томоохон жишээ бол Microsoft Office бөгөөд тухайн форматаар хадгалсан мэдээллийг Microsoft Office-с өөр илүү сайн боловсруулах, ашиглах програм байхгүй болохоор хүмүүс зөвхөн түүнийг л ашиглана. Үүний эсрэгээр мэдээлэл, өгөгдлийг "нээлттэй стандарт"-ын дагуу хадгалснаар хэнээс ч хараат бусаар уг мэдээллийг мэдлэг болгон хувиргах, эсвэл ашиг үйл хийхэд ашиглах боломжтой болж байгаа юм. Жишээ нь OpenDocument байна. OpenDocument-р бичиг баримт хадгалбал түүнийг уншдаг олон програмаас сонголт хийх боломжтой тул зөвхөн нэг програм түгжигдэх аюулаас сэргийлж байна, мөн формат болоод стандарт нь нээлттэй тул бас бусад багажуудыг ч урлах боломжтой. Цаашид төрөөс энэ талаар тодорхой бодлого авч хэрэгжүүлэх хэрэгтэй гэж бодож байгаа.
No comments:
Post a Comment