Sintel

Blender гээд 3 хэмжээст урлалын програм байх. Үүнийг ашиглан бүр төрлийн график дүрслэл, бүр тоглоом хийж болох авч хөгжүүлэлт, код нь нээлттэй мөн хэн ч авч хэрэглэхэд үнэ төлбөргүй гэж байгаа. Сүүлийн үед шинэ хувилбар гаргах бүртээ програмынхаа чадамжийг шалгах, харуулах үүднээс богино хэмжээний кино бүтээдэг бөгөөд саяхан 3 дахь киногоо гаргажээ.

Sintel нь Норвегийн домгоос сэдэвлэсэн, мөн үйл явдал нь бяцхан луугаа алдсан нэгэн бүсгүй эрж болох боловч том болсныг мэдэлгүй өөрийн гараар устгадаг. Надад бол таалагдсан, харин та энэ хаягаар орж үзээд сэтгэгдлээсээ хуваалцаарай. Үнэгүй юм чанаргүй эсвэл үнэтэй юм чанартай гэдэг үг худлаа санагдаж байх чинь...

ODF хэр ногоон бэ

Бичиг баримт боловсруулах, хадгалах ODF буюу Open Document Format гэх нээлттэй стандарт, формат байх. Үүнийг хэр ногоон бэ гэсэн сонирхолтой нийтлэл олж үзэв. Ногоон гэдэг нь мэдээж байгаль орчинд үзүүлэх нөлөө бага гэсэн санааг илэрхийлж байгаа.

Нийтлэлийг бичигч маань судалгаа хийх зорилгоор www.whitehouse.gov сайт дээрээс 293 Microsoft Office файл аваад түүнийгээ ODF рүү шилжүүлсэн байгаа юм. Тэгсэн дунджаар 66% бага хэмжээтэй файл болж байна гэнэ, би ч өөрийн туршлагаас үүнийг мэднэ. Бага хэмжээтэй файл нь хадгалахад бас зөөвөрлөхөд илүү хялбар бас хурдан.

Хэмжээ багаас гадна XML дээр суурилсан тул дурын XML унших чадвар бүхий програм эсвэл програмчлалын сан ашиглаж мэдээлэл гарган авах, боловсруулах цаашлаад цаасгүй орчин бүрдүүлэх боломжтой. Харин Microsoft Office-ын хувьд мэдээлэл нь хэрхэн хадгалагддаг буюу файл формат, бүтэц нь зөвхөн Microsoft-с хараат тул ийм зүйл хийх бараг боломжгүй байдаг юм. Энэ мэтээр яриад байвал нээлттэй форматын ач холбогдол их юм байна шүү.

SFD 2010 таныг урьж байна

Хөгжилтэй орнуудад оюуны өмчийг хамгаалж байгаа нэрээр маш боогдмол, хэрэглэгчийн эрхийг хязгаарласан програм хангамжийн линензүүд түрээмэл байдаг. Үүнээс үүдээд програм хангамжийн эзэмшигч нь хэн бэ гэдэг асуултад хариулт олоход үнэхээр бэрх. Хэрэглэгч төлбөр төлсөн ч бай үгүй ч бай програм хангамжийн эзэн яг мөн үү? Хэрэв эзэн нь юм бол яагаад бусад зүйлс шиг өөрийн хүссэнээр өөрчилж эсвэл бусдад дамжуулж болдоггүй юм бэ? Бас яагаад бидний хэрэглээг хязгаарлаад байдаг юм бол? Өөрийн өмчийг өөрийн дураар захиран зарчуулж чадахгүй байгаа бол тэр эзэн биш болж таарна. Тэгвэл хэн эзэн нь юм бэ? Эсвэл програм хангамж үйлдвэрлэгч эзэн нь үү? Хэрэв тийм бол ер нь хэрэглэгч бид хэн бэ? Тэгээд ч бидний ямар нэг програм хангамж ашиглаж бий болгосон өгөгдөл буюу файлууд хэний өмч юм бол? Нөгөө програм байхгүй бол бид үүсгэсэн мэдээллээ уншиж, өөрчилж чадахгүй болно, тэгэхээр бид барьцаанд орчихож байгаа юм биш байгаа? Энэ мэт хариулт олоход бэрх асуултууд ар араасаа хөвөрч гарна, гэхдээ тэгээд яг бидний эзэмшлийн програм байж болох уу?

Би нэг жинсэн өмдтэй, би үнэхээр эзэн нь. Учир нь надад жаахан томдоод ирвэл тэлээ хийгээд тааруулаад өмсөнө, цоолмоор санагдвал цоолоод эсвэл цоорчихвол нөхөөд өмсчихнө. Гоёл чимэг зүгээмээр санагдвал зүүчихнэ. Хэрэв би өөрөө ёож чаддаг бол өөрөө хийнэ, чаддаггүгй бол өөр хэн нэгэнд хөлсийг нь өгөөд л хийлгэнэ. Эсвэл зүгээр л байгаагаар нь хэрэглэж болно. Өөрөөр хэлбэл би өөрийн өмчийг өөрийн дураар захиран зарцуулах эрхтэй. Одоо таны програм хангамжийн жинхэнэ эзэн нь хэн болох талаар та нэг бодоод үзээрэй. Та мөн байна уу? Бараг л биш болов уу даа. Гэхдээ тийм байх боломж бас бий.

Зарим хүмүүс өөрийгөө бодож таны эрхийг хязгаарладаг бол бас таны эрхийн талаар боддог басхүү санаа тавьдаг хүмүүс ч байдаг. Өөрөөр хэлбэл та өөрийн хүссэнээр захиран зарцуулж болдоггүй програмууд байхад, нөгөө талд нь өөрийн хүссэнээр захиран зарцуулах боломжтой нь ч бас байдаг юм. Танд дээр дурдсан эрх чөлөө байдаг талаар, мөн таны эрх чөлөөг дээдэлсэн програм хангамжууд байдаг талаар танд мэдээлэл өгөх зорилгоор Software Freedom Day буюу Програм Хангамжийн Эрх Чөлөөний Өдөр гээч зүйлийг анх дэлхий дахинаа эхэлснээс хойш багагүй хугацаа өнгөрчээ. Энэ өдрийн хүрээнд програм хангамж хэрэглэгч нь ямар эрхтэй байх ёстой, тэр нь ямар давуу талтай мөн яагаад энэ эрх чөлөө нь зөрчигдөөд байгаа талаар олон нийтэд сурталчлах зорилготой юм. Бидний хувьд 2006 билүү 2007 онд ч билүү хамгийн анхны өдөрлөгийг дэлхийтэй хөл нийлүүлэн нэгэн өдөр зохион байгуулж байсан удаатай.

Энэ жилийн хувьд 2010 оны 9-р сарын 18-ны өдөр дэлхий даяаар нийт 350 орчим баг энэхүү өдрийг тэмдэглэж, хэрэглэгч танд эрхийг тань таниулахаар ажиллаж байна. Хэрэв та ямар эрхтэй, эрхээ эдэлснээр ямар шинэ боломжууд байгаа талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдэхийг хүсвэл яг энэ өдөр 12 цагаас хоцролгүй УБ хотын Нийтийн Номын Сан буюу Нацагдоржийн Номын Санд хүрэлцэн ирээрэй. Бид танд эрхийг тань, шинэ боломжуудыг тань танилцуулж, тантай илэн далангуй ярилцаж нөхөрлөхөд бэлэн байна. Таныг хүлээж байя, заавал ирээрэй.

Бүлгэмийн радио

Хэзээний ч юм нэг удаагийн OBP дээр яавал бид бүлгэмийн үйл ажиллагааг илүү өргөн хүрээнд явуулах, хамгийн гол нь мэдээллийг хэрхэн хялбар байдлаар хүргэх талаар зүгээр л ярьж суугаад podcast гээч зүйлийг туршиж үзэх талаар цухас яриад өнгөрсөн юм. Санаа нь бол унших залхуутай, бичих бүр залхуутай, харин ярих болон сонсох арай гайгүй хялбар. Тийм болохоор бид дуут блог буюу podcast хийж таны чихэнд хүрэх талаар бодож эхэлсэн байж.

Харин өнөөдөр бид (Дөлгөөн, Хасаа, би) үүнийг бодит ажил болгож podcast буюу LiMNux Radio-ынхаа анхны дугаарыг та бүхэндээ хүргэж байна, таалан сонсоно уу. Бидний хувьд өмнө ийм зүйл хийж байсан туршлагагүй тул алдаа, эсвэл буруу ташаа зүйл байхыг үгүйсгэхгүй, бидний өршөөнө үү. Гэхдээ энэ дугаарын талаар сэтгэгдлээ, мөн дараагийн дугаарт юу сонсохыг хүсч байгаа талаараа энд бичиж үлдээгээрэй. Цаашид хэрхэн хөтлөх, хэрхэн баяжуулах эсвэл илүү сонирхолтой болгох гээд бүх л саналаа хуваалцаарай, бидний хөтөлбөр нээлттэй байгаа. Бас танд ч ярих зүйл, бусдад хүргэх мэдээлэл байвал бидэнтэй хамт дараагийн дугааруудад оролцох боломжтой шүү.

App Store данс үүсгэх талаар

Дөнгөж саяхан iPad гээч тоглоомтой болов. Гэвч шинэхэн тул дээр нь хийх зүйл үгүй болохоор жаахан баяжуулж Twitter гэх мэт зарим нэг програм суулгахаар шийдсэн боловч App Store дээр ганц нэг асуудалтай тулгарав. Гэхдээ үүнийг шийдсэн тул бусад хүмүүст тус болох мөн өөртөө баримтжуулах үүднээс энэхүү блогийг тэрлэв.

Гүүш төслийг танилцуулж байна

Аав ээж маань 1998 онд тооцоолуур (компьютер) авч өгч, дараахан нь гэрт интернэт тавьж өгснөөр миний "их аялал" эхэлсэн юм. Хэрхэн яаж ашиглах, юу хийх боломжтой талаар юу ч мэдэхгүй болохоор интернэтээр хэсч олдсон бүхнийг уншиж ойлгохыг хүсдэг байлаа. Эхэнд үед ямар нэг материал олоод уншиж дуусах хугацааны 90% орчим хувийг элдэв толь эргүүлж таарсан мэдэхгүй үгийн утгыг олоход зарцуулдаг байсан бол одоо мэргэжлийн зүйл уншихдаа 1% хүрэхгүй хугацааг шинэ үгийн утгыг ойлгоход зарцуулж байх шиг байна. Манайд мэргэжлийн толь бичиг байгаагүй тул англи үгийн тайлбар толь үзэж байж утгыг гаргах гэж оролдох боловч тэр тайлбарийг уншихад бас мэдэхгүй үгс таарна. Дээрээс нь нэг үгийг нэг хараад цээжлэхгүй тул энэ бүхэн олон дахин давтагдана. Богино биш хугацаанд шаггүй хичээл зүтгэл гаргаж байж багахан мэдлэг олж авсан. Тэр үеээс хойш 10 гаран жил өнгөрсөн боловч нөхцөл байдал бараг өөрчлөгдсөнгүй. Хүүхэд залуус маань 10 жилийн өмнөх миний адилаар маш их цаг, хүч хөдөлмөр зарж байж багахан мэдлэг олж авч байна. Яагаад үүнээс хялбар байж болохгүй гэж?

Хайлт гээч хачин зүйл

Саяхан хуулийн сайтынхаа эхний хувилбарыг ажилд оруулчихлаа. Одоо ч яахав зөвхөн хуулиас өөр үзэх боломжтой байгаа болохоор сүртэй асуудалгүй. Харин цааш хэрхэн хөгжүүлэх, ямар мэдээллээр яаж баяжуулах талаар төлөвлөгөө гаргаад ажиллаж байхад хууль, эрхзүйтэй холбоотой төрөл бүрийн мэдээ, мэдээллийг хэрэглэгчид ойрхон буюу олоход хялбар байх талаар асуудал үүсч эхлэв. Өөрөөр хэлбэл мэдээлэл хэрэгтэй боловч хэн ч олж үзэхгүй байж магадгүй тийм мэдээлэл боловсруулах, оруулах нь ямар ч үр дүнгүй юм. Үүндээ шийдэл хайж яваад хайлтын талаар бага сага зүйл олж мэдсэн бөгөөд өөрийн бодлоосоо хуваалдаг юм билүү гээд.

www.huuli.mn танилцуулж байна

Хааяа нэг хууль харах хэрэг гарахад нөгөө л нэг "legalinfo" руу орж хардаг байв. Гэвч хэрэгтэй үед энэ нь ажиллахаасаа ажиллахгүй нь их болохоор дараа ахиж үзэх хэрэг гарна. Заримдаа ажилласан ч их удаан, бас хайсан зүйлээ олж чадахгүй буцах тохиолдол гарна. Нэг л өдөр тэвчээр минь алдарч "ер нь яагаад гайгүй ажилладаг хуулийн сайт хийж болдоггүй юм" гэж өөрөөсөө асуугалаа. Хариулт нь "нээрээ яагаад болохгүй гэж?", ингээд www.huuli.mn-ийг хийх болсон юм.

Нээлттэй эх ба төхөөрөмж үйлдвэрлэгч

Өмнөх блогтоо "нээлттэй програм хангамжийг хэн хөгжүүлдэг вэ" гэсэн асуултын нэг хариултыг өгөхийг оролдсон. Харин энэ удаад сүүлийн үед нэлээн их хүч түрэн орж ирж байгаа хүч буюу төхөөрөмж үйдвэрлэгчдийн талаар бичихээр шийдлээ.

Загатнаагаа маажих нь

Хүмүүстэй нээлттэй програм хангамжийн талаар ярилцаж байхад хамгийн их тавигддаг асуулт бол "хэн яах гэж нээлттэй зүйл бүтээж, хөгжүүлдэг юм бэ". Хэн аль өнцгөөс харж байгаагаас шалтгаалан хариулт олон хувилбартай боловч нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдөж басхүү улам бүр хэвшиж буй ойлголт бол "scratching your own itch" буюу "загатнаагаа маажих" юм. Жаахан дэлгэрүүлбэл...

Түүчээ

Уг нь "түүчээ" гэдэг үгийн тайлбарыг харвал "аян жинд хөтөлж явахад тэргүүлэн явах мал; түүчээ шар" гэж тодорхойлсон байх юм. Гэвч сүүлийн хэдэн жилд энэ үгийг зөвхөн мал амьтанд бус хүнд хэрэглэх болсон бөгөөд утга нь ямар нэг талаараа бусдаасаа түрүүлж, манлайлж яваа хүнийг илэрхийлэх болсон. Харин түүчээ нь ....

InstallFest 2010-ын талаар бодол

Жил бүрийн хавар миний болон бусад линукс хэрэглэгч, сонирхогчдын сэтгэлийг догдлуулдаг, хүсэн хүлээдэг зүйл бол яах аргагүй InstallFest өдөрлөг юм. Энэ л өдөр бид маш олуулаа цуглаж өөрийн сурсан мэдсэн зүйлсээ бусадтай хуваалцаж, танилцан нөхөрлөж, бусад хүмүүсийг нээлттэй програм хангамж болон нээлттэй амьдралд урин дууддаг. Энэ л өдөр линукс болон нээлттэй програм хангамж сонирхдог боловч асуулттай, асуудалтай байгаа хүмүүс бусад туршлагатай хэрэглэгчидтэй биечлэн уулзаж тусламж зөвлөлгөө авах боломж олддог. Харин энэ жил яах бол?

Далайд дусал нэмэр

2008 оны сонгуулиар биднийг гуйгаагүй байхад төр маань мөнгө өгөхөөр амласан. Нэгэнт амласан болохоор хэсэг бүлэг нөхөд нийлээд амлалтыг нь биелүүлэхийг шаардаж эхлээд жагсаал цуглаан хийсээр байна. Гэхдээ л төр маань мөнгө өгнө гэсээр байгаад ямар ч байсан өгөхөөр боллоо. Ингэхдээ 1 сая төгрөгийг нь бэлэн бусаар, үлдэгдэл 500 мянгыг нь бэлнээр өгсөөр 2012 оны сонгуулиас өмнө өгөх юм байна. Нэгэнт өгч байгаа болохоор бүгд авч л таарна. Харин та мөнгөөрөө юу хийх вэ?

Технологийн туслалцаатай амьдрал

Саяханы нэг амралтын өдөр ганц нэг хүнтэй ярьж ганц нэг ажил зохицуулах шаардлагатай байтал утасны цэнэг дуусаад унтарчихав. Хүний утас гуйгаад ярих гэсэн боловч дугаарыг нь санадаггүй. Технологи, гар утас хөгжин сайжрахын хэрээр ашиглахад илүү хялбар, илүү олон боломжтой болсон тул хүний дугаарыг цээжлэх гэхийн оронд хурдхан шиг хадгалж аваад тэрийгээ дараа ашигладаг дадал суусан байж. Бас хэт олон дугаарыг цээжилж байхаас төвөгшөөсөн нь ч нөлөөлсөн байх. Яаж ч хичээгээд 99 буюу Мобиком байсан гэдгээс өөр юу ч орж ирдэггүй. Ингээд яаж ийж байгаад утсаа асааж дугаарыг нь харахаас өөр арга үлдсэнгүй.

Хулгайлах уу? эс хулгайлах уу?

Ноднин зун OSCON-д оролцож явахад минь Microsoft-ийн төлөөлөгчид Windows 7-ийн горилогч буюу RC хувилбарыг өгснийг нь суулгаад цөөхөн хэд ашигладаг байв. Уг нь сүүлийн үеийнх гэсэн шиг нэлээн сайжирсан, бас суулгасны дараа ихэнх төхөөрөмжүүд шууд ажилладаг тул илүү хялбар, ерөнхийдөө ажиллагаа нь хүртэл таалагдаад байгаа юм. Гэвч горилогч хувилбар маань бараг бэлэн болсон ч туршилтынх, мөн үнэ төлбөргүй болохоор энэ сарын нэгний өдөр ашиглалтын хугацаа дуусч, үүнээс хойш хоёр цаг тутамд унтрах анхааруулга өгч байна. Хэдийгээр би өдөр тутмын хэрэглээндээ Ubuntu ашигладаг, сүүлийн хоёр сарын хугацаанд нэг ч минут Windows дээр ажиллаагүй ч маш цөөхөн гардаг гарцаагүй шаардлагатай үед энэ асуудал гарвал яах вэ гэх мэт зарим нэг асуудлууд санаа зовоож эхэллээ.