АНУ-ын дэд ерөнхийлөгчид БНН-аас нэр дэвшин өрсөлдөж буй Sarah Palin-ы Yahoo! Mail дээрх цахим шууданг нэг нөхөр нээж үзээд, олонд дэлгэсэн нь сүүлд нэлээн шуугиан тарьж байгаад намжих шиг боллоо. Үүнийг үйлдсэн залуу түүний хувийн гэрэл зургууд, зарим нэг хувийн харилцааг нь олон дэлгэснээрээ хэрэгт унахаар шахаж байгаа ч хэрхэн үүнийг хийсэн бэ гэдэг нь хамгийн сонирхол татаж байсан юм. Харин хэргийн эзэн маань хэрхэн үүнийг хийснээ олон нийтэд тайлбарласан бөгөөд үүнд нь ямар нэг тусгай мэдлэг шаардагдаагүй харин багахан интернэт хайлт л хангалттай байснаа хэлсэн нь шуугиан тариад амжсан.
Хэргийн эзний сониуч зан нь хөдөлсөн үү яасан Sarah Palin-ы хувийн захидлуудыг үзмээр санагдсан юм шиг байгаам. Тэрээр зорилгодоо Yahoo! Mail-ийн мартсан нууц үгээ сэргээх боломжийг ашиглахаар шийдэж. Харин энэ тохиолдолд тавигдах асуултын хариуг багахан хайлт хийгээд л олсон гэсэн. Нөхөртэйгөө хаана танилцсан, нохойг нь хэн гэдэг, аль сургууль, ямар анги гээд бүх л мэдээлэл. Өөрөөр хэлбэл тэр хүн бараг хувийн нууцгүй болж.
Интернэт нь хөгжихийн хэрээр бид бүхнээс маш их мэдээллийг өөртөө авч үлдэж, хадгалах болж. Өөрөө ч мэдээгүй байхад миний талаар мэдээлэл интернэтэд нэмэгдсээр, одуудын хувьд бүр ч хэцүү байх. Дээрх явдлаас санаа аваад өөрийнхөө талаар хайж үзсэн чинь бас их юм гарч ирж байна лээ шүү. Та ч бас өөрийгөө хайгаад үзээрэй. Ер нь интернэтээс нуугдах, ул мөрөө үлдээхгүй байх боломж байна уу?
2008-10-01
Интернэтийн түүхэн дэх 50 онцлох үйл явдал
Энэ тэрүүгээр хэсч элдэв юм үзэх зуршлаараа тэнэж яваад сонирхолтой гэж болох юм оллоо гээч. Энэ нь өнөөдрийн бидний өдөр тутмын хэрэглээ болсон интернэтийн суурь гэгддэг ARPANET төслийг үүслээс эхлээн интернэтийн өнөөдрийг хүртэл түүхэнд болсон 50 онцлох үйл явдын тойм юм. Бас болоогүй "эхлэл", "вэб", "цахим шуудан", "вэб 1.0" бас "вэб 2.0" гэх мэтээр ангилан үзүүлсэн нь их сонирхолтой.
Товчхон сонирхуулбал ARPANET төсөл маань 1966 оны 2-р сард эхэлж байсан, 1974 оны 5-р сард TCP/IP үүссэн, 1990 оны 11-р сард WWW-ыг Tim Berners-Lee санаачилсан байх юм. Хамгийн анхны СПАМ нь 1978 оны 5-р сард 400 хүнд цацагдаж байж. Миний бараг өдөр тутмын хэрэглээ, мэдлэгийн эх далай гэж болох Wikipedia маань 2001 оны 1-р сард үүсчээ. Энэ хаягаар ороод сонирхоод үзээрэй, сонирхолтой юм байна.
Товчхон сонирхуулбал ARPANET төсөл маань 1966 оны 2-р сард эхэлж байсан, 1974 оны 5-р сард TCP/IP үүссэн, 1990 оны 11-р сард WWW-ыг Tim Berners-Lee санаачилсан байх юм. Хамгийн анхны СПАМ нь 1978 оны 5-р сард 400 хүнд цацагдаж байж. Миний бараг өдөр тутмын хэрэглээ, мэдлэгийн эх далай гэж болох Wikipedia маань 2001 оны 1-р сард үүсчээ. Энэ хаягаар ороод сонирхоод үзээрэй, сонирхолтой юм байна.
2008-09-30
End Of Life
Би хувьдаа програм хангамжийг шавхагдашгүй нөөц гэж үздэг. Програм нь хийсвэр учир хэдэн мянга хувилж тараасан ч шавхагдаж дуусахгүй, ширгэж алга болохгүй. Ийм болоод ч тэр үү програм хангамжийг ширхэгчлэн худалдахыг хүлээн зөвшөөрч чаддаггүй юм. Харин үүний эсрэгээр програм хангамжийг боловсруулж, хөгжүүлж хүмүүс буй басхүү хөгжүүлэхэд ашиглагдаж буй нөөц маань хязгаарлагдмал гэдгийг ойлгож үнэлдэг. Өөрөөр хэлбэл та програм хангамжийн ширхэг болгоноор биш харин тэрхүү хүний ажилласан цаг, мэдлэг, чадвар, туршлага зэргийг үнэлж төлбөр хийнэ гэсэн үг. Энэ л нээлттэй эхийн хөгжүүлэлтийн үндсэн зарчим.
Програм хангамжууд шинээр төрж бас мөхөж байдаг. Мөхлийн шалтгаан нь нөгөө л нэг хөгжүүлэлттэй холбоотой нөөцийн хязгаартай холбоотой. Ихэнх тохиолдолд хөгжүүлэгч нь програм хангамж үүсгээд, түүнийгээ хөгжүүлээд шинэ шинэ хувилбарууд гаргаад явдаг. Тэрээр хувилбар бүрийг тордоод, засварлаад явахыг оролдох боловч мэдлэг чадвар, цаг хугацаанаас хамааран ихэвчлэн сүүлийн хувилбарыг л сайн тордож чаддаг. Жишээ нь, ямар нэг програм хангамжид аюулгүй байдлын цох илэрэхэд түүнийг илрүүлсэн болон хамгийн сүүлийн хувилбарт засахад хялбар байдаг. Зарим тохиолдолд хөгжүүлэлтийн явцад томоохон өөрчлөлт орсноос болж засвар хийх нь маш хүнд, эсвэл бүр боломжгүй болсон байх нь бий. Програм хангамжийн дэмжлэгийг гэнэт хаяхгүй, мөн хэрэглэгчдэд тодорхой баримжаа өгөх үүднээс ихэнх програм хангамжууд End Of Life гэж юмыг мөрддөг. Өөрөөр хэлбэл таны ашиглаж байгаа програм хангамж тань тэдий болтол дэмжигдээд засвар хийгдээд явна гэдгийг нь хэлж өгнө гэсэн үг. Жишээлбэл, OpenBSD, Fedora маань зөвхөн сүүлийн 2 хувилбарыг дэмжиж ажилладаг. Харин Ubuntu-ийн хувьд 18 сар буюу жил хагасын хугацаанд дэмжиж ажилладаг. Гэхдээ LTS (Long Term Support) буюу урт хугацааны дэмжлэгтэй хувилбар байх ба энэ нь хэрэглэгчид 3 жил, серверт 5 жилийн хугацаанд дэмжлэг авч явдаг. Зарим нэг өндөр түвшинд эсвэл өргөн хүрээнд хэрэглэгддэг RHEL (Redhat Enterprise Linux), SLES (SuSE Enterprise Linux), Windows үйлдлийн системүүд нь илүү урт хугацаанд дэмжигдэж ажилладаг.
Системийн администратор нь ямар нэг систем сонгохдоо End Of Life-ыг үргэлж харгалзан үзэж байх хэрэгтэй, эс тэгвээс дэмжлэггүй системтэй хоцрох эсвэл багахан хугацааны дараа системийг солих "нэмэлт" ажилтай хоцроно. Анхааруулахад Ubuntu 7.04 хувилбарын дэмжлэгийг 10-р сарын 19-ны өдрөөр тасалбар болгох гэж байгаа тул хэрэв та энэ хувилбарыг ашигладаг бол энэ өдрөөс өмнө шинэ хувилбар руу шилжүүлэх хэрэгтэй. Сонирхуулахад ийнхүү дэмжлэг нь дууссан, хөгжүүлэлт нь зогссон боловч ажиллагаанаас хасч болдоггүй, ажиллаж л байдаг системийг "legacy" систем гэж нэрлэдэг.
Програм хангамжууд шинээр төрж бас мөхөж байдаг. Мөхлийн шалтгаан нь нөгөө л нэг хөгжүүлэлттэй холбоотой нөөцийн хязгаартай холбоотой. Ихэнх тохиолдолд хөгжүүлэгч нь програм хангамж үүсгээд, түүнийгээ хөгжүүлээд шинэ шинэ хувилбарууд гаргаад явдаг. Тэрээр хувилбар бүрийг тордоод, засварлаад явахыг оролдох боловч мэдлэг чадвар, цаг хугацаанаас хамааран ихэвчлэн сүүлийн хувилбарыг л сайн тордож чаддаг. Жишээ нь, ямар нэг програм хангамжид аюулгүй байдлын цох илэрэхэд түүнийг илрүүлсэн болон хамгийн сүүлийн хувилбарт засахад хялбар байдаг. Зарим тохиолдолд хөгжүүлэлтийн явцад томоохон өөрчлөлт орсноос болж засвар хийх нь маш хүнд, эсвэл бүр боломжгүй болсон байх нь бий. Програм хангамжийн дэмжлэгийг гэнэт хаяхгүй, мөн хэрэглэгчдэд тодорхой баримжаа өгөх үүднээс ихэнх програм хангамжууд End Of Life гэж юмыг мөрддөг. Өөрөөр хэлбэл таны ашиглаж байгаа програм хангамж тань тэдий болтол дэмжигдээд засвар хийгдээд явна гэдгийг нь хэлж өгнө гэсэн үг. Жишээлбэл, OpenBSD, Fedora маань зөвхөн сүүлийн 2 хувилбарыг дэмжиж ажилладаг. Харин Ubuntu-ийн хувьд 18 сар буюу жил хагасын хугацаанд дэмжиж ажилладаг. Гэхдээ LTS (Long Term Support) буюу урт хугацааны дэмжлэгтэй хувилбар байх ба энэ нь хэрэглэгчид 3 жил, серверт 5 жилийн хугацаанд дэмжлэг авч явдаг. Зарим нэг өндөр түвшинд эсвэл өргөн хүрээнд хэрэглэгддэг RHEL (Redhat Enterprise Linux), SLES (SuSE Enterprise Linux), Windows үйлдлийн системүүд нь илүү урт хугацаанд дэмжигдэж ажилладаг.
Системийн администратор нь ямар нэг систем сонгохдоо End Of Life-ыг үргэлж харгалзан үзэж байх хэрэгтэй, эс тэгвээс дэмжлэггүй системтэй хоцрох эсвэл багахан хугацааны дараа системийг солих "нэмэлт" ажилтай хоцроно. Анхааруулахад Ubuntu 7.04 хувилбарын дэмжлэгийг 10-р сарын 19-ны өдрөөр тасалбар болгох гэж байгаа тул хэрэв та энэ хувилбарыг ашигладаг бол энэ өдрөөс өмнө шинэ хувилбар руу шилжүүлэх хэрэгтэй. Сонирхуулахад ийнхүү дэмжлэг нь дууссан, хөгжүүлэлт нь зогссон боловч ажиллагаанаас хасч болдоггүй, ажиллаж л байдаг системийг "legacy" систем гэж нэрлэдэг.
2008-09-29
Нээлттэй эхийн үсрэнгүй хөгжил
Миний бие 2000 он хавьцаа интернэтээр орос хэл дээр мэдээ уншиж байгаад нээлттэй эхийн програм хангамж гэдэг зүйлийн талаар анх сонсч билээ. Тэр цагаас хойш бага багаар автсаар одоо түүний нэг эд эс болон хувирсан байх юм. Энэ бүх хугацаанд багахан дүнгэлт хийхэд нээлттэй эхийн програм хангамж нь 2004 оноос хойш нэлээн үсрэнгүй гэж болохоор хөгжсөн гэж хэлж болохоор байсан юм. Жишээ нь, 2004 оноос хойш нээлттэй эхийн програм хангамжуудын чанар нэлээн сайжирсан ба суулгахын тулд та заавал код бичдэг байх шаардлагагүй болсон. Нэр төрөл, тоо ширхэг, оролцож буй хөгжүүлэгчид гээд нэлээн хөгжсөн. Өнөөдөр бараг ашигладаггүй газар, хийдэггүй юм гэж үгүй болж. Үүнд нь маш олон байгууллага, компаниуд тэр бүү хэл төрөөс анхаарлаа хандуулж эхэлсэнтэй холбоотой гэж үздэг. Гэтэл дээхнэ хэсч яваад үүнийг нотлох гэсэн мэт хэдэн видео олсон юм.
Эдгээр видеонуудыг зарим нэг томоохон нээлттэй эхийн төслийн хувилбар удирдах систем дэх мэдээллийг ашиглан дүрсжүүлж үүсгэсэн бөгөөд хэзээ, хэн, юун дээр гэсэн мэдээллүүдийг ашигласан байдаг. Жишээ нь, доор байгаа python хэлний хөгжүүлэлтийн видеоноос харвал эхлээд зохиогч болох Guido ганцаараа нэлээн хэсэг хугацаанд ажиллана, бага багаар хүмүүс нэмэгдсээр 2004 он хавьцаанаас оролцогчид маш ихээр нэмэгдэж, кодын хэмжээ ч томорч байгааг харж болно.
code_swarm - Python from Michael Ogawa on Vimeo.
Цаашаа дараад орвол Apache, PostgreSQL, Eclipse төслүүдийн ижил төрлийн видеонуудыг үзэж болно. Сонирхолтой юм билээ.
Эдгээр видеонуудыг зарим нэг томоохон нээлттэй эхийн төслийн хувилбар удирдах систем дэх мэдээллийг ашиглан дүрсжүүлж үүсгэсэн бөгөөд хэзээ, хэн, юун дээр гэсэн мэдээллүүдийг ашигласан байдаг. Жишээ нь, доор байгаа python хэлний хөгжүүлэлтийн видеоноос харвал эхлээд зохиогч болох Guido ганцаараа нэлээн хэсэг хугацаанд ажиллана, бага багаар хүмүүс нэмэгдсээр 2004 он хавьцаанаас оролцогчид маш ихээр нэмэгдэж, кодын хэмжээ ч томорч байгааг харж болно.
code_swarm - Python from Michael Ogawa on Vimeo.
Цаашаа дараад орвол Apache, PostgreSQL, Eclipse төслүүдийн ижил төрлийн видеонуудыг үзэж болно. Сонирхолтой юм билээ.
2008-09-26
2008-09-21
Гоё онигоо
Өнөөдөр явж байгаад СЕХ-ны дарга Б.Баттулгын талаар хөөрхөн онигоо сонслоо. Б.Баттулга явж байна гэнэ, тэгсэн нэг танил нь таараад "Сайн байна уу" гэж асуусанд мань эр "Заа, Та надаас сайн байна уу гэж асуулаа" гэснээ "За би хариулъяаа, би сайн" гэжээ.
VVIP
Зарим ажил мэргэжил, албан тушаал нь цагийн явцад, зах зээлийн шаардлагаар үүсэн бий болж, устан үгүй болдог бол зарим нь цаг хугацаанд шалгаран үлдсэн нь бий. Эхний ангилалд хамаарах, манай нийгэмд оршин байгаа албан тушаал бол VVIP буюу Very Very Important Person. Энэ мэргэжилд тавигдах шаардлага нь шат шатны цагдаа, мэргэжлийн хяналт, дүүрэг зэрэг төрийн албадуудад танилтай, нөлөөтэй байх. Ажил үүргийн хуваарь нь дээр дурдагдсан нөлөөгөө ашиглан тэдний ажлыг тасалдуулах замаар хуулийн үйлчлэлийг зогсоох. Хамгийн сонирхолтой нь ямар нэг ажил мэргэжийн ур чадвар эсвэл зэрэг шаардахгүй, ганц өмнөх ажлын туршлага л чухал.
Манай төрийн түшээд ард түмэндээ маш их хайртай. Үүнийх нь илрэл нь архи, согтууруулах ундааг хорих, хязгаарлах тухай хууль ба эрт харьж маргаашийн ажилдаа санаа тавихад минь тусладаг юм. Бусад эрх чөлөөт улсуудын адил би өөрөө өөрийгөө удирдаад, зав чөлөөгөө зохицуулаад явж болохгүй. Учир нь эрх чөлөөтэй байвал өөрийгөө жолоодож чадахгүй архичин болж магад. Үүнээс сэргийлэхэд, амьдралаа эрүүл саруулаар удирдан явахад мөн л дээрх хуулийн тус их. Гэхдээ энд нэг л юм биш. Би нялх хүүхэд биш, бас сэтгэцийн өвчтэй ч хүн биш. Би өөрөө өөрийгөө аваад явчих чадвартай, бас ухаантай хүн. Дээрээс нь эрх чөлөөт, ардчилсан улсын иргэн хүн. Яагаад би өөрөө өөрийгөө удирдаад авч явчих чадвартай, үүнийхээ хэрээр хариуцлага ч үүрэг чадвартай. Гэтэл яагаад хууль ингэж бидний эрхийг хязгаарлаж, төрийн түшээд маань миний амьдралыг шийдэлцэх гээд байна. Гэвч үүнд гарц бий. VVIP нь бидний булаагдсан эрхийг ажил үүргийнхээ дагуу эргүүлж олж өгнө. Бас бизнесийн ч ажиллах цагийг уртасгаж, ашиг орлогыг нэмэгдүүлнэ. Мэдээж энэ бүхэн нь стандарт бус буюу хууль бус аргаар хийгдэнэ. Ядаж байхад VVIP нь тухайн бизнесийн орших эс оршиход их нөлөө үзүүлэх тул эрэлт хэрэгцээ ихтэй, бүгд л нэг тийм "юм"-тай болохыг хүснэ.
Ардчилсан, эрх чөлөөт улсын иргэний хувьд би өөрийн амьдралын төлөө хариуцлага үүрч, хэрхэн авч явахаа өөрөө шийдэх эрхтэй байх ёстой. Төр нь бидний амьдралыг шийдэж өгөх биш иргэддээ амьдралаа тэтгэх эрх, боломжийг нэмэгдүүлэх ёстой. Гэтэл үүнийхээ эсрэгээр хийж, зохиомол эрэлт, зохиомол албан тушаалыг үүсгэх юм. Энэ бүхэн нь стандарт бус, хуулийн эсрэг, хар данстай бүхнийг услан тодордох бөгөөд нөгөө талаар энгийн иргэдийн нуруунд хүнд ачаа болон үүрэгддэг. Олон олон VVIP байдгийн зөвхөн нэгийг жишээ болгон бичлээ. Эцэст нь VVIP-ний эрэлт байхгүй эсвэл бараг үгүй болсон цагт л бид сайхан, энх тунх амьдрах боломжтой гэж ....
Манай төрийн түшээд ард түмэндээ маш их хайртай. Үүнийх нь илрэл нь архи, согтууруулах ундааг хорих, хязгаарлах тухай хууль ба эрт харьж маргаашийн ажилдаа санаа тавихад минь тусладаг юм. Бусад эрх чөлөөт улсуудын адил би өөрөө өөрийгөө удирдаад, зав чөлөөгөө зохицуулаад явж болохгүй. Учир нь эрх чөлөөтэй байвал өөрийгөө жолоодож чадахгүй архичин болж магад. Үүнээс сэргийлэхэд, амьдралаа эрүүл саруулаар удирдан явахад мөн л дээрх хуулийн тус их. Гэхдээ энд нэг л юм биш. Би нялх хүүхэд биш, бас сэтгэцийн өвчтэй ч хүн биш. Би өөрөө өөрийгөө аваад явчих чадвартай, бас ухаантай хүн. Дээрээс нь эрх чөлөөт, ардчилсан улсын иргэн хүн. Яагаад би өөрөө өөрийгөө удирдаад авч явчих чадвартай, үүнийхээ хэрээр хариуцлага ч үүрэг чадвартай. Гэтэл яагаад хууль ингэж бидний эрхийг хязгаарлаж, төрийн түшээд маань миний амьдралыг шийдэлцэх гээд байна. Гэвч үүнд гарц бий. VVIP нь бидний булаагдсан эрхийг ажил үүргийнхээ дагуу эргүүлж олж өгнө. Бас бизнесийн ч ажиллах цагийг уртасгаж, ашиг орлогыг нэмэгдүүлнэ. Мэдээж энэ бүхэн нь стандарт бус буюу хууль бус аргаар хийгдэнэ. Ядаж байхад VVIP нь тухайн бизнесийн орших эс оршиход их нөлөө үзүүлэх тул эрэлт хэрэгцээ ихтэй, бүгд л нэг тийм "юм"-тай болохыг хүснэ.
Ардчилсан, эрх чөлөөт улсын иргэний хувьд би өөрийн амьдралын төлөө хариуцлага үүрч, хэрхэн авч явахаа өөрөө шийдэх эрхтэй байх ёстой. Төр нь бидний амьдралыг шийдэж өгөх биш иргэддээ амьдралаа тэтгэх эрх, боломжийг нэмэгдүүлэх ёстой. Гэтэл үүнийхээ эсрэгээр хийж, зохиомол эрэлт, зохиомол албан тушаалыг үүсгэх юм. Энэ бүхэн нь стандарт бус, хуулийн эсрэг, хар данстай бүхнийг услан тодордох бөгөөд нөгөө талаар энгийн иргэдийн нуруунд хүнд ачаа болон үүрэгддэг. Олон олон VVIP байдгийн зөвхөн нэгийг жишээ болгон бичлээ. Эцэст нь VVIP-ний эрэлт байхгүй эсвэл бараг үгүй болсон цагт л бид сайхан, энх тунх амьдрах боломжтой гэж ....
2008-09-19
Амаржин
Бараг жилийн өмнө авсан нөгөө унааны маань амаржин гээч зүйл нь эвдрээд багагүй хугацаа өнгөрсөн байна. Ядаж байхад солиулаад удаагүй байсан болохоор ч тэр үү эсвэл залхуу хүрсэн болоод ч тэр үү нэх их анхаарал тавьсангүй. Харин явах тусам дуу нь улам чангарч, сэтгэл өвдөх болов. Сүүл рүүгээ харин дуу гаргахгүй, сэтгэлээ бага өвтгөх гэж нүх тойрох мастер болохоо шахсан.
Хэдий болтол ингэж явах вэ гэж бодоод сүүлийн хэд хоног ер нь амаржин гэж юу вэ, хаанаас яаж илүү сайныг олох талаар бага сага чих тавьж эхлэв. Эхлээд машин оруулж ирж зардаг хамаатны ах руугаа ярьлаа. Мань эр энд байгаа шинэ гэсэн бүгд "хужаа", япон эсвэл солонгос гэж байгаа нь худлаа. Ганц үнэн юм нь энд зарагдаж байгаа бараг бүх амаржинийг урд хөршийн шинжин эсвэл гуанжоуаас оруулж ирээд шошго хийгээд зардаг, үүнийхээ оронд дөнгөж орж ирсэн машиныхыг худалдаж авсан нь дээр гэнэ. За яахав. Огоогийн маань нэг найз бас сэлбэг оруулж ирдэг гэдгийг мэдэх тул түүн дээр очлоо. Хариулт бас л ижил. Өөр нэг хүн рүү залгалаа бас л адилхан хариулт. Дараагийн асуулт. Энэ бүх "хужаа"-гаас аль нь илүү сайн бол? Нэлээн явж судаллаа, ихэнх нь синга, япон, солонгос гэх юм, нөгөө хужаа гэдгийг хэлэх хүн олдсонгүй. Харин яг яаж япон гэдгийг нь нотлох вэ гээд жоохон чухал асуухаар хариулж чадахгүй. Явж явж байгаад арай ахиу үнэтэй боловч 6 сарын баталгаа өгсөн Crown Service гээд газрын оруулж ирдэг AIXITI гэсэн юмыг нь аваад тавьчихлаа. Шинээрээ болохоор сүртэй мэдэгдэх юм алга, ямар ч байсан бүр эвдэрхийгээс хавьгүй дээр юм.
Эндээс миний гайхшралыг төрүүлж буй хэдэн юм байна. Япон технологиор урд хийдэг гэсэн. Гэхдээ яагаад бүгд хужаа юм бол тэрийг нь хэлдэггүй нуудаг юм бол? Яагаад шинийг авснаас хуучин японыг авсан нь илүү үнэнтэй бас чанартай байдаг юм бол? Миний гайхдаг юм нь яагаад энд бид шударгаар бизнес хийж болохгүй байгаа юм бэ? Өнөөдрийн монголчуудын хийж байгаа ихэнх бизнес нь дамын наймаа. Нэг нь гаднаас бөөндөж оруулж ирнэ, бөөнөөр нь зарна, жижиглэн болгож зарна. Бас дээрээс нь зуучилсан гээд дундаас нь "цавчина". Нэг байрыг найздаа түрээслүүлнэ, нөгөөх нь цааш гээд. Энэ бүгд ямар нэг хэмжээгээр орлого оруулж байгаа боловч баялаг бүтээхгүй байна. Энэ маягаар хуурсан хөөрөгдсөн барааг авахын тулд би өөрийнхийгөө хөөрөгдөнө, минийхийг авах гэж өөр нэг хүн. Ингээд цаашаа гинжин холбоогоор үргэлжилсээр бид энэ "шавар"-наас хэзээ ч гарахгүй мэт. Энэ бүгд хэзээ нэг цэгцрэх юм бол доо гэж ...
Хэдий болтол ингэж явах вэ гэж бодоод сүүлийн хэд хоног ер нь амаржин гэж юу вэ, хаанаас яаж илүү сайныг олох талаар бага сага чих тавьж эхлэв. Эхлээд машин оруулж ирж зардаг хамаатны ах руугаа ярьлаа. Мань эр энд байгаа шинэ гэсэн бүгд "хужаа", япон эсвэл солонгос гэж байгаа нь худлаа. Ганц үнэн юм нь энд зарагдаж байгаа бараг бүх амаржинийг урд хөршийн шинжин эсвэл гуанжоуаас оруулж ирээд шошго хийгээд зардаг, үүнийхээ оронд дөнгөж орж ирсэн машиныхыг худалдаж авсан нь дээр гэнэ. За яахав. Огоогийн маань нэг найз бас сэлбэг оруулж ирдэг гэдгийг мэдэх тул түүн дээр очлоо. Хариулт бас л ижил. Өөр нэг хүн рүү залгалаа бас л адилхан хариулт. Дараагийн асуулт. Энэ бүх "хужаа"-гаас аль нь илүү сайн бол? Нэлээн явж судаллаа, ихэнх нь синга, япон, солонгос гэх юм, нөгөө хужаа гэдгийг хэлэх хүн олдсонгүй. Харин яг яаж япон гэдгийг нь нотлох вэ гээд жоохон чухал асуухаар хариулж чадахгүй. Явж явж байгаад арай ахиу үнэтэй боловч 6 сарын баталгаа өгсөн Crown Service гээд газрын оруулж ирдэг AIXITI гэсэн юмыг нь аваад тавьчихлаа. Шинээрээ болохоор сүртэй мэдэгдэх юм алга, ямар ч байсан бүр эвдэрхийгээс хавьгүй дээр юм.
Эндээс миний гайхшралыг төрүүлж буй хэдэн юм байна. Япон технологиор урд хийдэг гэсэн. Гэхдээ яагаад бүгд хужаа юм бол тэрийг нь хэлдэггүй нуудаг юм бол? Яагаад шинийг авснаас хуучин японыг авсан нь илүү үнэнтэй бас чанартай байдаг юм бол? Миний гайхдаг юм нь яагаад энд бид шударгаар бизнес хийж болохгүй байгаа юм бэ? Өнөөдрийн монголчуудын хийж байгаа ихэнх бизнес нь дамын наймаа. Нэг нь гаднаас бөөндөж оруулж ирнэ, бөөнөөр нь зарна, жижиглэн болгож зарна. Бас дээрээс нь зуучилсан гээд дундаас нь "цавчина". Нэг байрыг найздаа түрээслүүлнэ, нөгөөх нь цааш гээд. Энэ бүгд ямар нэг хэмжээгээр орлого оруулж байгаа боловч баялаг бүтээхгүй байна. Энэ маягаар хуурсан хөөрөгдсөн барааг авахын тулд би өөрийнхийгөө хөөрөгдөнө, минийхийг авах гэж өөр нэг хүн. Ингээд цаашаа гинжин холбоогоор үргэлжилсээр бид энэ "шавар"-наас хэзээ ч гарахгүй мэт. Энэ бүгд хэзээ нэг цэгцрэх юм бол доо гэж ...
Агуулгыг шүүрдэх нь
Бид мэдээж ардчилсан, эрх чөлөөт нийгэмд амьдарч байгаа. Үүнийхээ хэрээр үг хэлэх өөрийгөө илэрхийлэх эрх чөлөө, хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөө, мэдээллийн чөлөөтэй байдал гэх мэт олон зүйлийг бид урьтал болгон ярих дуртай. Би ч гэсэн хэнээс ч асуулгүй өөрийн блогийг ажиллуулж, өөрийн үзэл бодлыг илэрхийлж байна. Гэхдээ харж байхад зарим нэг хэмжээгээр мэдээллийг шүүрдэх, ялгах залшгүй шаардлага байх шиг.
Сонгуулийн өмнө ба хойно манай хэдэн мэдээллийн вэб сайтууд бүгд хараалын болон нэг нэгийгээ дайрч доромжилсон үгээр дүүрсэн гэхэд болно. Хараад уншиж явахад сэтгэл өвдмөөр, харамсмаар, ганц нэг нь инээд хүрмээр. Ганц миний сэтгэлийг зовоож байсан зүйл нь бид эрх чөлөө гэдэг зүйлд хэт ташаарч соёлч боловсон, ёс зүйтэй, хүнлэг, нийгэмлэг гээд олон зүйлсийг умартаж орхисон мэт. Арай л дэндүү. Сүүлийн үед улс төрийн идэвхижил өндөр болж байгаагийн хэрээр өмнөх үзэгдэл давтагдаж эхэлж байна, гэхдээ арай ч тийм аймшигтай хурц биш. Бас нэг зүйл нь мэдээллийн вэбүүдээр дамжуулж бараа бүтээгдэхүүн сурталчлах ажиллагаа явуулж байна. Мэдээ уншиж байхад доор нь ямар нэг зүйл худалдах, худалдаж авах зарим нь бүр биеээ үнэлэх зар тавьсан байх нь их сонин. Ядаж байхад, саяхан нэг гадаад танилуудтайгаа элдвийг ярьж суутал нөгөө хэд чин эх орны минь тухай ярьж эхэллээ. Дэлхийн банкнаас хийсэн судалгаагаар гэв үү дээ манайд интернэт хэрэглэгчдийн бараг 90% нь "болохгүй" вэбүүдээр хэсч, ажлынхаа ихэнх цагийг интернэтээр зугаалах, "messenger"-дэх зэргээр нөхцөөдөг нь тогтоогдсон байна гэсэн. Сонирхолтой.
Би зав зайгаараа зурагтаар мэдээ, кино үзэхээс гадна хөгжим сонсч, клип үзэх дуртай. Энд мэдээж нөгөө ТВ Чат маань орно. TV8-ийн чатыг харж байхад байсхийгээд л *** гарч ирнэ. Сониуч юм болохоороо шинж чанарыг нь ажиглах, яг ямар үед ийм тэмдэгт гарч байгааг зах зухаас нь оллоо. Хамгийн сонин нь миний харснаар 'or' болон 'al' гэсэн болгоныг "од" болгон хувиргаж байсан. Өөрөөр хэлбэл oroi гэхийн оронд ***oi, харин zaluu гэхийн оронд z***uu гэж гарна гэсэн үг. Мэдээж энэ бол бүдүүлэг арга, гэлээ ч утга нь ойлгогдоно. Цахим захидалаар ирдэг дээр бол бүр хэдэн арван хэрэгслүүд байх ба мөн адил, гэхдээ илүү боловсронгуй технологи ашиглан шүүрдэнэ. Гэхдээ яагаад үүнийг вэбүүд маань авч ашиглаж болохгүй байгаам бол? Мэдээллийг чөлөөтэй байлгах гэж үү? Өөрийгөө илэрхийлэх эрх чөлөөг хангах гэж үү? Хүмүүсийн үлдээж буйс сэтгэгдлүүд хэвлэлийнхний хүргэх гэсэн мэдээллийг бүдгэрүүлж байна, бас хүмүүсийн тархийг угаах, турхирах томоохон хэрэгсэл болон хувирсан байх юм. Заримдаа харж байхад бүр захиалгатай, зохион байгуулалттай байдаг бололтой билээ. Би шуугиан биш өөрт хэрэгтэй мэдээллийг л авмаар байна. Та бүхэн энэ талаар юу гэж бодож байна?
Сонгуулийн өмнө ба хойно манай хэдэн мэдээллийн вэб сайтууд бүгд хараалын болон нэг нэгийгээ дайрч доромжилсон үгээр дүүрсэн гэхэд болно. Хараад уншиж явахад сэтгэл өвдмөөр, харамсмаар, ганц нэг нь инээд хүрмээр. Ганц миний сэтгэлийг зовоож байсан зүйл нь бид эрх чөлөө гэдэг зүйлд хэт ташаарч соёлч боловсон, ёс зүйтэй, хүнлэг, нийгэмлэг гээд олон зүйлсийг умартаж орхисон мэт. Арай л дэндүү. Сүүлийн үед улс төрийн идэвхижил өндөр болж байгаагийн хэрээр өмнөх үзэгдэл давтагдаж эхэлж байна, гэхдээ арай ч тийм аймшигтай хурц биш. Бас нэг зүйл нь мэдээллийн вэбүүдээр дамжуулж бараа бүтээгдэхүүн сурталчлах ажиллагаа явуулж байна. Мэдээ уншиж байхад доор нь ямар нэг зүйл худалдах, худалдаж авах зарим нь бүр биеээ үнэлэх зар тавьсан байх нь их сонин. Ядаж байхад, саяхан нэг гадаад танилуудтайгаа элдвийг ярьж суутал нөгөө хэд чин эх орны минь тухай ярьж эхэллээ. Дэлхийн банкнаас хийсэн судалгаагаар гэв үү дээ манайд интернэт хэрэглэгчдийн бараг 90% нь "болохгүй" вэбүүдээр хэсч, ажлынхаа ихэнх цагийг интернэтээр зугаалах, "messenger"-дэх зэргээр нөхцөөдөг нь тогтоогдсон байна гэсэн. Сонирхолтой.
Би зав зайгаараа зурагтаар мэдээ, кино үзэхээс гадна хөгжим сонсч, клип үзэх дуртай. Энд мэдээж нөгөө ТВ Чат маань орно. TV8-ийн чатыг харж байхад байсхийгээд л *** гарч ирнэ. Сониуч юм болохоороо шинж чанарыг нь ажиглах, яг ямар үед ийм тэмдэгт гарч байгааг зах зухаас нь оллоо. Хамгийн сонин нь миний харснаар 'or' болон 'al' гэсэн болгоныг "од" болгон хувиргаж байсан. Өөрөөр хэлбэл oroi гэхийн оронд ***oi, харин zaluu гэхийн оронд z***uu гэж гарна гэсэн үг. Мэдээж энэ бол бүдүүлэг арга, гэлээ ч утга нь ойлгогдоно. Цахим захидалаар ирдэг дээр бол бүр хэдэн арван хэрэгслүүд байх ба мөн адил, гэхдээ илүү боловсронгуй технологи ашиглан шүүрдэнэ. Гэхдээ яагаад үүнийг вэбүүд маань авч ашиглаж болохгүй байгаам бол? Мэдээллийг чөлөөтэй байлгах гэж үү? Өөрийгөө илэрхийлэх эрх чөлөөг хангах гэж үү? Хүмүүсийн үлдээж буйс сэтгэгдлүүд хэвлэлийнхний хүргэх гэсэн мэдээллийг бүдгэрүүлж байна, бас хүмүүсийн тархийг угаах, турхирах томоохон хэрэгсэл болон хувирсан байх юм. Заримдаа харж байхад бүр захиалгатай, зохион байгуулалттай байдаг бололтой билээ. Би шуугиан биш өөрт хэрэгтэй мэдээллийг л авмаар байна. Та бүхэн энэ талаар юу гэж бодож байна?
Үүл үүсгэх нь
Вэб 2.0 гэгч зүйл хүчээ авч, өдөр тутмын амьдралын хэрэглээ болсон. Сүүлийн үед вэбсайтууд өөрт агуулагдах мэдээллүүдийн түлхүүр үгээр эсвэл ангилалаар нь үүл үүсгэх, тэгээд хамгийн их мэдээлэлтэй нь бусдаасаа тод, том харагдах нь хүмүүсийн сонирхолыг татах болсон. Саяхан болж өнгөрсөн үзэсгэлэнд бид өөрсдийн компанийг илэрхийлэхүйц үүлийг үүсгэсэн бөгөөд доор байгаа зурагнаас харна уу.
Гоё байгаа биз? Та ч гэсэн өөрийн үүлийг үүсгэх боломжтой бөгөөд Wordle гэх жижигхэн програмыг л ашиглахад болно. Юуны өмнө та үүлэнд орох түлхүүр үгсийн санг байгуулах хэрэгтэй, ингэхдээ томруулах үгсээ арай олон давтах хэрэгтэй. Нэг үгийг хэд ч давтаж болно. Үүнийхээ дараа Wordle-ийг ажиллуулах ба үүнд Java дэмжлэг хэрэгтэй болно. За тэгээд фонт, загвар энэ тэр гээд маш олон сонголттой. Цаашаа амархан, өөрсдөө туршаад үзээрэй.
Гоё байгаа биз? Та ч гэсэн өөрийн үүлийг үүсгэх боломжтой бөгөөд Wordle гэх жижигхэн програмыг л ашиглахад болно. Юуны өмнө та үүлэнд орох түлхүүр үгсийн санг байгуулах хэрэгтэй, ингэхдээ томруулах үгсээ арай олон давтах хэрэгтэй. Нэг үгийг хэд ч давтаж болно. Үүнийхээ дараа Wordle-ийг ажиллуулах ба үүнд Java дэмжлэг хэрэгтэй болно. За тэгээд фонт, загвар энэ тэр гээд маш олон сонголттой. Цаашаа амархан, өөрсдөө туршаад үзээрэй.
2008-09-13
Сонголт: majordomo vs. ecartis
Аль дээрээс хойш mailing list үүсгэх, гэхдээ бүр олон домэйн дэмжлэгтэйг үүсгэх хэрэг гараад байв. Хэсэг судалж байгаад л шаардлагатай биш болохоор нь орхичихоод байв. Юуны өмнө цахим шуудангийн сервер маань суусан, тохиргоо хийсэн бас хэвийн ажиллаж байгаа. Эхний сонголт маань Mailman байсан боловч олон домэйн дэмжих бараг боломжгүй гэж байсан болохоор хасав. Хэсэг интернэтээс судалгаа хийсний дүнд majordomo эсвэл ecartis гэсэн хоёр сонголттой үлдэв.
Эхлээд ecartis-г нарийвчлан судлав. Вэбийг нь орж үзвэл хамгийн сүүлд 2003 оны 5-р сард шинэчлэгдсэн байх юм, Тэгэхээр тэр цагаас хойш бараг шинэ хувилбар гаргаагүй гэсэн үг. Хэрэв програм хангамж нь удаан хугацаанд шинэ хувилбар гаргаагүй байвал нэг бол хэт сайн бичигдсэн нөгөө бол хөгжүүлэлт нь зогсож, орхигдсон гэсэн үг. Тиймээс тэдний mailing list руу шагаж үзвэл одоог хүртэл идэвхитэй ажиллаж байгаа ба вэбийн мэдээлэл нь шинэчлэгдэхгүй байна гэсэн нь орхигдсон гэсэн үг биш гэсэн хариуг өгөв. Ecartis нь нээлттэй эхийн програм хангамж тул apt-get install ecartis гэх энгийн тушаалаар суулгаж орхилоо. Үүнийхээ дараагаар олон домэйн бүхий mailing list үүсгэхээр оролдсон боловч гарын авлага болон бусад туслах материалууд хангалттай олдоогүй тул түр хойш тавихаар шийдсэн юм.
Яг үнэндээ эхлээд majordomo-г судалсан боловч нээлттэй эхийн програм хангамж биш тул орхисон байсан юм. Гэвч ecartis-ийн туслах материал олдож муутай байсан тул эргээд ирлээ. Юуны өмнө лицензийг нь үзвэл миний ашиглах гэж байгаа зорилгод хязгаарлалтгүй ашиглаж болохоор байсан нь их таалагдав. Үүнийхээ дараагаар majordomo-г хаана хэрэглэдэг талаар багахан судалгаа хийхэд Debian, OpenBSD, Postfix гэх мэт олон давгүй сонголтууд гарч ирсэн нь таалагдав. Ecartis-ийн хувьд иймэрхүү томоохон зүйл олж чадаагүй юм. Ийнхүү majordomo-г өргөн хэрэглэдэг байх нь гарын авлага, туслах материалуудын олдоц сайн байгааг илтгэх бөгөөд хайлтын үр дүнд хэд хэдэн сайн гарын авлага олж авлаа. Бас энэ нь давгүй ажилладаг, асуудал бага гэснийг илтгэх болов уу. Хэдийгээр суулгахад гар ажиллагаа их орох ч гэсэн би majordomo-г сонгон суулгалаа.
Хэрэв ганц домэйн дээр ашиглах бол Mailman маш давгүй сонголт. Хамгийн гол нь нээлттэй эхийнх. Учир нь ямар нэг асуудал гарвал эх кодыг нь үзэх, өөрчлөх нь нээлттэй гэсэн үг. Бас олон хүн ашигладаг, тусламж үзүүлэх боломжтой байдаг. Бас суулгах, тохируулах, ер нь аваад явахад хамаагүй хялбар. Даанч олон домэйний дэмжлэг байхгүй болохоор сонголтоос хасагдсан. Ер нь ямар нэг зүйл хийхэд олон сонголт байдаг, сонголтоо хийхдээ юунд анхаарах талаар л өгүүлэх гэсэн юм.
Эхлээд ecartis-г нарийвчлан судлав. Вэбийг нь орж үзвэл хамгийн сүүлд 2003 оны 5-р сард шинэчлэгдсэн байх юм, Тэгэхээр тэр цагаас хойш бараг шинэ хувилбар гаргаагүй гэсэн үг. Хэрэв програм хангамж нь удаан хугацаанд шинэ хувилбар гаргаагүй байвал нэг бол хэт сайн бичигдсэн нөгөө бол хөгжүүлэлт нь зогсож, орхигдсон гэсэн үг. Тиймээс тэдний mailing list руу шагаж үзвэл одоог хүртэл идэвхитэй ажиллаж байгаа ба вэбийн мэдээлэл нь шинэчлэгдэхгүй байна гэсэн нь орхигдсон гэсэн үг биш гэсэн хариуг өгөв. Ecartis нь нээлттэй эхийн програм хангамж тул apt-get install ecartis гэх энгийн тушаалаар суулгаж орхилоо. Үүнийхээ дараагаар олон домэйн бүхий mailing list үүсгэхээр оролдсон боловч гарын авлага болон бусад туслах материалууд хангалттай олдоогүй тул түр хойш тавихаар шийдсэн юм.
Яг үнэндээ эхлээд majordomo-г судалсан боловч нээлттэй эхийн програм хангамж биш тул орхисон байсан юм. Гэвч ecartis-ийн туслах материал олдож муутай байсан тул эргээд ирлээ. Юуны өмнө лицензийг нь үзвэл миний ашиглах гэж байгаа зорилгод хязгаарлалтгүй ашиглаж болохоор байсан нь их таалагдав. Үүнийхээ дараагаар majordomo-г хаана хэрэглэдэг талаар багахан судалгаа хийхэд Debian, OpenBSD, Postfix гэх мэт олон давгүй сонголтууд гарч ирсэн нь таалагдав. Ecartis-ийн хувьд иймэрхүү томоохон зүйл олж чадаагүй юм. Ийнхүү majordomo-г өргөн хэрэглэдэг байх нь гарын авлага, туслах материалуудын олдоц сайн байгааг илтгэх бөгөөд хайлтын үр дүнд хэд хэдэн сайн гарын авлага олж авлаа. Бас энэ нь давгүй ажилладаг, асуудал бага гэснийг илтгэх болов уу. Хэдийгээр суулгахад гар ажиллагаа их орох ч гэсэн би majordomo-г сонгон суулгалаа.
Хэрэв ганц домэйн дээр ашиглах бол Mailman маш давгүй сонголт. Хамгийн гол нь нээлттэй эхийнх. Учир нь ямар нэг асуудал гарвал эх кодыг нь үзэх, өөрчлөх нь нээлттэй гэсэн үг. Бас олон хүн ашигладаг, тусламж үзүүлэх боломжтой байдаг. Бас суулгах, тохируулах, ер нь аваад явахад хамаагүй хялбар. Даанч олон домэйний дэмжлэг байхгүй болохоор сонголтоос хасагдсан. Ер нь ямар нэг зүйл хийхэд олон сонголт байдаг, сонголтоо хийхдээ юунд анхаарах талаар л өгүүлэх гэсэн юм.
2008-09-11
Шинэ хувилбар, RELEASE NOTES
Өнгөрсөн долоо хоногт нэг хэрэглэгчийнхээ файл серверийн системийг нь шинэчлэж өгөв. Өмнө нь Ubuntu 6.06 байсныг нь 8.04 буюу хамгийн сүүлийн хувилбар болгон солив. Ингэхдээ мэдээж өмнө нь хадгалагдаж байсан мэдээлэл, зарим нэг тохиргоонуудыг хадгалж авсан. Шинэхэн системээ суулгасны дараагаар Samba буюу файл серверийнх нь тохиргоог буцааж хуулаад ажиллуулахад ямар нэг алдаагүй эхэлж байсан боловч хэрэглэгчид маань файл сервер рүү хандах зарим тохиолдолд алдаа гарч байлаа. Тохиргооны хувьд гэвэл өмнө нь зүв зүгээр ажиллаж байсан тохиргоо, харин шинэ хувилбар дээр ажиллахгүй болсон байв. Хэрэглэгчийг ийм байдалд орхиж болохгүй, бас эхэлсэн ажлаа дуусгах ёстой.
Samba-ийн үндсэн хэдэн тохиргоог мэдэхээс нарийн сайн мэдэхгүй. Ингээд асуудлыг шийдэхээр туршилтын ажил эхлэв. Мэдээж ажил дээрээ буцаж ирээд яг ижилхэн системтэй, тохиргоотой сервер бэлднэ. Үүнийхээ дараагаар тохиргоог бага багаар өөрчлөх замаар асуудлын хүрээг нарийвчлахыг оролдоно. Хэсэг үзсэний дараагаар учир нь олдохгүй байсан тул сэтгэл санаа тавгүй болж эхлэв. Ядаж байхад хэрэглэгч маань файлуудаа авах шаардлагатай байна хэмээн утасдаж эхэллээ. Эцэст нь сүүлд шинэчлэгдсэн 3.0.28a болон хуучин байсан 3.0.22 хувилбарын хооронд Samba дээр ямар өөрчлөлт орсныг судлах шаардлагатй болов. Бараг бүх програм хангамжийн шинэ хувилбарын талаар мэдээлэл нь RELEASE NOTES гэсэн файл дотор хадгалагддаг тул түүнийг нь олж үзлээ. Харж байхад энэ завсар аюулгүй байдлыг чангатгах зорилгоор програмд ч мөн суурь тохиргооны файл дээр ч хэд хэдэн өөрчлөлт орсон болохыг олж мэдэв. Судалгааны дүнд надад хоёр сонголт гарав. Эхнийх нь хуучин тохиргоон нь нээж, аюулгүй байдлын чанд байдлыг сулруулах, нөгөөх нь шинэ байдалд тохирсон тохиргоог хийж ажиллуулах. Би алиныг нь сонгосон гэж бодож байна? Мэдээж сүүлийнхийг нь. Сүүлийн зам нь өмнөхөөсөө илүү их ажиллагаатай, бас хүн бүрийн компьютер дээр тохиргоо өөрчлөх гээд хүндрэлтэй, залхуутай байсан ч энэ ажлынхаа ард гарав.
Samba-ийн үндсэн хэдэн тохиргоог мэдэхээс нарийн сайн мэдэхгүй. Ингээд асуудлыг шийдэхээр туршилтын ажил эхлэв. Мэдээж ажил дээрээ буцаж ирээд яг ижилхэн системтэй, тохиргоотой сервер бэлднэ. Үүнийхээ дараагаар тохиргоог бага багаар өөрчлөх замаар асуудлын хүрээг нарийвчлахыг оролдоно. Хэсэг үзсэний дараагаар учир нь олдохгүй байсан тул сэтгэл санаа тавгүй болж эхлэв. Ядаж байхад хэрэглэгч маань файлуудаа авах шаардлагатай байна хэмээн утасдаж эхэллээ. Эцэст нь сүүлд шинэчлэгдсэн 3.0.28a болон хуучин байсан 3.0.22 хувилбарын хооронд Samba дээр ямар өөрчлөлт орсныг судлах шаардлагатй болов. Бараг бүх програм хангамжийн шинэ хувилбарын талаар мэдээлэл нь RELEASE NOTES гэсэн файл дотор хадгалагддаг тул түүнийг нь олж үзлээ. Харж байхад энэ завсар аюулгүй байдлыг чангатгах зорилгоор програмд ч мөн суурь тохиргооны файл дээр ч хэд хэдэн өөрчлөлт орсон болохыг олж мэдэв. Судалгааны дүнд надад хоёр сонголт гарав. Эхнийх нь хуучин тохиргоон нь нээж, аюулгүй байдлын чанд байдлыг сулруулах, нөгөөх нь шинэ байдалд тохирсон тохиргоог хийж ажиллуулах. Би алиныг нь сонгосон гэж бодож байна? Мэдээж сүүлийнхийг нь. Сүүлийн зам нь өмнөхөөсөө илүү их ажиллагаатай, бас хүн бүрийн компьютер дээр тохиргоо өөрчлөх гээд хүндрэлтэй, залхуутай байсан ч энэ ажлынхаа ард гарав.
Мэдээллийн аюулгүй байдал, өнөөгийн асуудлууд
Миний бие Мэдээллийн Технологийн Инкубаторын 5 жилийн ойд зориулсан хөтөлбөрт өөрийн дээрх гарчигтай илтгэлээр оролцож байгаа. Илтгэл маань 9-р сарын 12-ны 14:30-д эхлэх бөгөөд бүтэн цагийн хугацаа өгсөн байгаа ч би 20 эсвэл 30 минутанд илтгэлээ багтааж, дараагаар нь 10 минут орчим асуулт хариултын хэсэгтэй байхаар төлөвлөсөн. Энэхүү илтгэлээрээ яагаад мэдээллийн аюулгүй байдал маань маш чухлаар тавигдах болсон талаар багахан түүхийн хамт оруулж, дараагаар нь өнөөдрийн байдлыг харуулах зорилгоор хэд хэдэн түүх, жишээ оруулах бодолтой байна. Жишээ нь phishing, social network дээрх болон вэбийн халдлагууд, түүнтэй холбоотой тоо баримтууд. Эцсийн бүлэгт нь Монгол Улсынхаа байдлыг товчхон авч үзээд цаашид хэрхэх талаар санал дэвшүүлж, хүмүүсийн сэтгэгдлийг сонсох гэсэн юм.
Илтгэлийн бүтцийн хувьд нэг иймэрхүү байвал зүгээр болов уу гэж бодоод байна. Харин өнөөдрийн байдалд үнэлэлт, дүгнэлт өгөхдөө дан ганц миний үзэл бодол байх нь учир дутагдалтай байх болов уу гэж бодох юм. Тиймээс миний блогийн уншигч Таныг өөрийн санал бодлоосоо хуваалцаасай гэж хүсч байна. Танд баярлалаа.
Илтгэлийн бүтцийн хувьд нэг иймэрхүү байвал зүгээр болов уу гэж бодоод байна. Харин өнөөдрийн байдалд үнэлэлт, дүгнэлт өгөхдөө дан ганц миний үзэл бодол байх нь учир дутагдалтай байх болов уу гэж бодох юм. Тиймээс миний блогийн уншигч Таныг өөрийн санал бодлоосоо хуваалцаасай гэж хүсч байна. Танд баярлалаа.
2008-09-10
Инкубаторын 5 жилийн ой
Би уг нь өөрийн блог дээрээ компани болон түүний бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний талаар огт бичихгүй байя гэж бодож байсан юм. Гэхдээ энэ удаад маргаашнаас эхлэж гэж байгаа үзэсгэлэнгийн талаар бичихдээ оруулахгүй бол болохгүй нь. Маргааш эхлээд 3 хоног үргэлжлэх Мэдээллийн Технологийн Инкубаторын 5 жилийн ой-д зориулсан үзэсгэлэн гарж байгаа бөгөөд манай компани отгон элсэгчдийн нэгний хувьд оролцож байгаа гэж. Энэхүү үзэсгэлэн маань уг инкубаторын сүүлийн 5 жил буюу Монгол Улсын мэдээллийн технологийн хөгжлийн магад хурдацтай гэж хэлж болохоор хөгжлийн түүхийг харуулж байгаагаараа онцлог болох болов уу гэж бодож байна. Хараад байхнээ өнөөдрийн бидний "томчууд" гэдэг Интерактив, ECM, USI гэх компаниуд энд л хөгжиж байсан түүхтэй.
Миний хувьд "Адсолукс Монголиа"ХХК-ыг оролцуулахаар бэлтгэж байгаа ба хэрэв та үзэсгэлэнгээр очвол манайхаар дайраад гараарай. Бас 12-ны өдөр 14:30-с "Мэдээллийн аюулгүй байдал, өнөөгийн асуудлууд" сэдвээр хурлын танхимд илтгэл тавьж байгаа, хүсэлцэн ирэхийг урьж байна. Ер нь хурлын танхимд сонирхолтой илтгэлүүд яригдах гэж байгаа тул эхний өдөр хүрч ирээд хуваарь бүхий тараах материалыг аваарай гэж зөвлөх байна. За маргаашнаас уулзацгааж сонирхолтой сэдвээр халуун яриа өрнүүлнэ гэдэгт итгэж байна.
Миний хувьд "Адсолукс Монголиа"ХХК-ыг оролцуулахаар бэлтгэж байгаа ба хэрэв та үзэсгэлэнгээр очвол манайхаар дайраад гараарай. Бас 12-ны өдөр 14:30-с "Мэдээллийн аюулгүй байдал, өнөөгийн асуудлууд" сэдвээр хурлын танхимд илтгэл тавьж байгаа, хүсэлцэн ирэхийг урьж байна. Ер нь хурлын танхимд сонирхолтой илтгэлүүд яригдах гэж байгаа тул эхний өдөр хүрч ирээд хуваарь бүхий тараах материалыг аваарай гэж зөвлөх байна. За маргаашнаас уулзацгааж сонирхолтой сэдвээр халуун яриа өрнүүлнэ гэдэгт итгэж байна.
2008-09-09
Google 10 нас хүрлээ
Бидний мэдэх Google маань 10 жилийн Stanford-ын их сургуулиас гараагаа эхлэж байсан бөгөөд тэр үедээ ингэж харагдаж байсан байна. Өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд маш үсрэнгүй томорч өнөөдөр интернэтийн уудам орон зайг эзэгнэсэн асар том компани болж хувирчээ. Түүний 10 жилийн хөгжлийн талаар Wired сэтгүүл Google reigns as world's most powerful 10-year-old гачигтайгаар нийтлэсэн бол Slashdot дээр сонирхолтой баримтуудыг Google Turns 10 гарчигтайгаар багцлажээ. Энэ том гүрний орлогын 98%-ийг интернэт сурталчилгаа бүрдүүдэг юм байна, мөн сүүлд олж авсан мэдээллээр Mozilla сангийн төсвийн 70% гаруй хувийг нь санхүүжүүлдэг гэсэн.
Миний хувьд 2000 он хавьцаа анх Google гэж сонсч байсан. Тэр үед чат дээр хүмүүсээс юм асуухлээр Google-с үз гэнэ, харин ороод үзэхээр хоосон шахуу хуудас угтаад их л гайхдаг байж билээ хэхэ. Интернэт хайлт гэж мэдэхгүй харанхуй байж дээ хөөрхий.
Миний хувьд 2000 он хавьцаа анх Google гэж сонсч байсан. Тэр үед чат дээр хүмүүсээс юм асуухлээр Google-с үз гэнэ, харин ороод үзэхээр хоосон шахуу хуудас угтаад их л гайхдаг байж билээ хэхэ. Интернэт хайлт гэж мэдэхгүй харанхуй байж дээ хөөрхий.
Subscribe to:
Posts (Atom)